Yazarbıyık

CENNETTEN KOVULMA: Sümer’de Dilmun adında Tanrıların yaşadığı bir ülke var. Hastalık ve ölüm yok bu ülkede.  Bu cennet bahçesinde Yer tanrıçası 8 bitki yetiştiriyor. Bilgelik Tanrısı Enki hepsini tadıyor. Yer Tanrıçası kızıyor. Enki ise çok ağır bir hastalığa yakalanıyor.  Bunun üzerine Yer tanrısı 8 bitkinin her biri için bir Tanrı yaratıyor. Hasta olan organlardan birisi kaburga. Enki'yi iyi eden Tanrıçanın adı “kaburganın hanımı anlamına gelen Ninthi”  Nin hanım, ti kaburga demektir. Ti’nin bir anlamı da hayattır.. Yani Ninthi Hayatın hanımı olarak da tercüme edilebilir.. Aynı hikâyenin benzeri Tevratta var. Cennet bahçesi Aden ortasına iyilik ve kötülüğü bilmesini sağlayan hayat ağacını diker Tanrı. Bunun meyvesini yemeyi yasaklar vs. Rab Âdemin kaburga kemiklerinin birinden kadını yapar. Ve adını Nisa koyar. Kuranda bu konu daha hafif geçer ama öz aynı kalır. Görüldüğü gibi, Sümer ve Tevrat yaratılış efsaneleri oldukça paraleldir. Bir cennet bahçesi, bilgelik ağacı, yasak meyve ve lanetlenme!  Hayatın hanımı (Ninthi) İbranice tam karşılığı olarak Havva olmuştur. Âdem ile Havva'nın çocukları olan Habil ve Kain Hikayesi de Sümerde çok benzer şekilde var.

ÂDEM İLE HAVVA/ İLK İNSANLAR: Sümer'de bilgelik Tanrısı Nammu yumuşak kilden şekiller yaparak ölümlülerin, tanrı suretindeki modelini yaratır.  Tevrat'ta ve Kuranda bu olay çok benzer.

KAN DENİZİ: Sümer'de birine kızan bir Tanrı ülkeye çeşitli felaketler gönderir. Ve bütün kuyuları kanla doldurur. Çıkış efsanesinde Firavuna gönderilen felaketler ve Nil’in kana dönüşmesi gibi..

TUFAN: Tufan hikâyesinin aynısı, Asur Kıralı Asurbanipal kütüphanesindeki bir tablette var. Gılgamış Destanının son kısmını oluşturuyor.  Aynı şekilde, Tanrı’nın cezası. 7 Günde gemi yapılıyor, Tüm hayvanlardan ve bitkilerden1 çift dolduruluyor. Geminin kapısı kapanır kapanmaz yerden sular fışkırıyor.

KÂBE/PANTEON/AL-LAH/HAC: Arapların birçoğu gibi, Muhammed de Antik Arap Panteon’un da, adı sadece Tanrı anlamına gelen Al-Lah adlı ilahın Yahudi ve Hristiyanların Tanrısıyla aynı olduğuna inanmıştı. Gerçekten de Araplar, Al-Lah’ın anımsanmayan bir zamandan beri putu orda olmakla birlikte, kendilerine hiçbir peygamber veya vahiy göndermemiş olduğuna üzülmekteydiler.  Bütün Mekkeliler Arabistan’ın en önemli panteonu olan Kâbe ile övünüyorlar her yıl hacca geliyorlardı. MS 7. yy da.  Kâbe etrafında tüm savaşlar yasaktı ve orada daima ateşkes vardı.

YARATILIŞ: Sümer efsanesine göre, evrende ilk olarak Tanrıça Nammu adında uçsuz bucaksız bir su vardı. Tanrıça o sudan önce bir dağ çıkardı. Oğlu hava tanrısı Enlil onu ikiye ayırdı. Üstü gök, altı yer oldu. Tevrat Tekvin 1-2-9: Suların yüzü üzerinde Allah’ın ruhu hareket ediyordu. Allah suların ortasında kubbe olsun, sular ayrılsın dedi. Allah kubbeyi yaptı. Altta olan suyu üstte olan sudan ayırdı ve Allah kubbeye gök- alttaki kuru toprağa yer dedi. Kuran Enbiya Suresi Ayet 30:ı, bütün canlıları sudan meydana getirdiğimizi bilmezler mi?” Gökler ve yer yapışık iken onları ayırdığımızı.

BAŞ ÖRTÜSÜ: Sümer tapınaklarındaki rahibeler genel kadın görevi yaparlardı. Bunlar Tanrı namına seks yaptıklarından kutsal sayılırlardı ve diğer kadınlardan ayrılmaları için başları örtülü gezerlerdi.  İÖ 1500'lerde bir Asur kıralı tüm evli ve dul kadınları başlarını örtmeye mecbur etti. Bu bir ayrıcalıktı. Kızlar, cariyeler ve sokak fahişelerinin ise örtünmesi yasaktı.

Bu gelenek Yahudilere geçer, dindar Yahudi kadınları evlenince saçlarını tıraş ettirip örtüye girerler. Hristiyan rahibeler de aynı şekilde başlarını örterler. İlginç olan Tevrat’ın son yazıldığı zamana karar Yahudiler arasında Tanrı namına fuhuş yapan kadın ve erkekler olması. Yahudi fahişeleri yüzlerine peçe takıyorlar. İslam’da kadın vücudu ziynet olarak tanımlanıyor. İslamiyet’ten önce Arap kadınları yarı bellerine kadar çıplak gezerlermiş. Hatta İslamiyet'ten sonra cariyeler, köleler giyinmezlermiş. Sadece evli kadınlar giyinirlermiş. İlk dönemde sadece Muhammedin eşleri giyinirlermiş. Kuran iffetli kadınlara giyinmeyi tavsiye ediyor. Ceza filan yok. Kadınlar Muhammedin dinini ilk seçenler arasındaydılar. Kuran kız çocuklarının öldürülmesini kesinlikle yasakladı. Kadınlara miras ve boşanma konularında yeni haklar verildi. Çoğu batılı kadın 19 yy a kadar böyle bir hakka sahip olmadı. Ne yazık ki, Hristiyanlıkta olduğu gibi din, daha sonra metinleri kadınlar hakkında olumsuz yorumladı. Kuran bütün kadınlara peçe zorunluluğu getirmez. Yalnızca toplumsal konumlarının işareti olarak Muhammedin eşleri için bunu getirir.

SAYILAR: Sümer’de 7 sayısı çok önemlidir. 7 gün geçmek, 7 dağ aşmak, 7 ışık, 7 ağaç, 7 kapı gibi.. Aynı şekilde Tevrat ve Kuran’da da 7 sayısı önemlidir. İslam’a göre cennetin 7 kapısı vardır. Sümer Yeraltı dünyasının da 7 kapısı bulunur.

ŞERİAT-HUKUK: Sümer Kanunu Babil kıralı Hamurabi’nin yaptığı kanuna temel olmuş, ondan Musa’nın Yahudi kanunu, ondan da İslam kanunu etkilenmiştir.  Hamurabi’nin İ.Ö. 1750 de Güneş Tanrısından kanunu alışının hikâyesi, Musa’nın Tanrıdan kanunu alışına örnek olmuştur. Sümer Babil hukuksal geleneklerinden çıkan sözler İbrani kanunu Talmud'da aynen bulunuyor.

Ortodoks Yahudilerin boşanma terimi halen Sümerce bir kelimedir. Sinagogda Tevrat okunurken dinleyenler şallarının saçaklarını dokundurarak onu izlerler. Bu gelenek Sümer’de hukuksal bir belgenin onaylandığını göstermek için tabletlere elbise kenarıyla basılmasını hatırlatır. Musa’nın kanununda bulunan ana babaya saygı, kimseyi, öldürmeyeceksin, zina yapmayacaksın, çalmayacaksın, yalan tanıklık etmeyeceksin, komşunun karısına ve malına göz dikmeyeceksin gibi kurallar Sümer Kanununda da aynıdır. Cariye hakları da tamamen aynıdır. Yalnız Sümer kanunu daha insancıldır. Göze göz dişe diş cezalar yoktur. Sümer’de bekâret konusu önemlidir. Yazılı tabletlerden birinde bir kölenin zorla bekâretini bozan, ona 5 şekel ( İsrail'de para birimi halen şekel) tahminen 40 gr. gümüş vermek zorunda.  Bir başka tablette bir kadın bakire olarak evlendiği kocasından tazminat alıyor ancak dul olarak evlendiyse bu tazminatın yarısını alıyor. Eski Sümerlerde taşlama cezası var. İÖ 2200'lerde kral Lagaş'ın reformlarıyla kaldırılıyor. Tevrat'ta taşlama cezası var, Kuranda yok. Sümer’de sosyal adaleti koruyan Tanrıça yılda bir kere insanları yargılar. Bu inanış, İslam’a Şaban ayının 15’inde Berat Kandili olarak girmiştir.

AHİRET: Sümerlilere göre ölenler “kur” adı verilen karanlık, dönüşü olmayan bir yeraltı dünyasına giderler. Tevrat'ta bu yol Şeol, Yunan da Hades, İncil'de cehennem, İslam'da Ahiret olarak devam etmektedir.